هویج یا گَزَر (زردک) گیاهی خوراکی و دوساله از خانواده چتریان است. هویج معمولاً به رنگ نارنجی یا سفید، یا مخلوطی از قرمز و سفید است و تازهٔ آن بافتی خشک و ترد دارد.
هویج یک سبزی ریشه‌دار و یا غده ای خوراکی است که می‌توان آن را خام یا خردشده یا رنده‌شده در سالاد خورد و بیشتر در پخت سوپ‌ها و خورش‌ها کاربرد دارد. بتاکاروتن، دوپاری از ویتامین آ، در هویج به‌فراوانی یافت میشود و رنگ نارنجی خاصّ این سبزی نیز به همین خاطر است.
به‌علاوه هویج منبعی غنی از فیبر خوراکی، آنتی‌اکسیدان‌ها و موادّ معدنی به‌شمار می‌رود. هویج می‌تواند به‌طور مصنوعی در رنگ‌های گوناگونی به عمل بیاید. در افسانه‌ها آمده‌است که این سبزی به انسان قدرت بینایی در شب می‌دهد. کمبود ویتامین آ باعث ضعف بینایی میشود؛ امّا با بازگرداندن این ویتامین به رژیم غذایی می‌توان مشکل را برطرف کرد.
هویج دارای ویتامین‌های آ و ب و ث، بتاکاروتن (ماده‌ای که موجب نارنجی شدن آن میشود) و مواد معدنی مختلف است. هویج پخته بیشتر از هویج خام آنتی اکسیدان دارد.
طبق آمار فائو، در سال ۲۰۰۵، چین بزرگ‌ترین تولیدکنندهٔ هویج و شلغم بود. چین دست‌کم یک‌سوم از تولید جهانی این محصولات را برعهده دارد و پس از این کشور، روسیه و ایالات متحده قرار دارند.
خواص هویج
– هویج، موجب تقویت سیستم ایمنی بدن می شود.
– هویج، مقدار کلسترول خون را پایین می آورد.
– اگر هویج مصرف کنید، بینایی شما تقویت می شود و می توانید در شب بهتر ببینید.
– اگر اسهال دارید، هویج مصرف کنید.
– هویج بدن را از سرما محافظت می کند.
– هویج، تصفیه و تمیز کردن کبد را با خارج کردن صفرا و چربی ها انجام می دهد و کلیه ها را تقویت می کند.
– خوردن هویج برای تمیز کردن و استحکام دندان ها مفید است.
– هویج دارای هورمونی است که مانند انسولین عمل می کند و قند خون را تنظیم می کند. لذا برای بیماران دیابتی بسیار مفید است.
– افراد زیادی هستند که برای محافظت پوست شان در برابر اشعه خورشید، هویج می خورند.اما شما مراقب باشید، زیرا هویج پوست تان را از سوختگی آفتاب محافظت نمی کند.
جلوگیری از پیری
سطح بالایی از مواد مغذی که در بالا برای هویج بیان کردیم باعث میشه که سوخت و ساز بدن به صورت منظم انجام بگیره و این در کم کردن سرعت سلول ها در پیر شدن کمک مهمی هست.
دوران بارداری
این ماده غذایی مفید به رشد مناسب جنین در دوران بارداری کمک میکنه و خطر ابتلا به عفونت و سقط جنین رو کاهش میده. همچنین مصرف منظم هویج به زیاد شدن شیر مادر و همچنین بهبود کیفیت شیر کمک میکنه.
دوران قاعدگی و مرحله پس از یائسگی
آب هویج برای خانوم ها بسیار مفیده. دلیلش هم فیتواستروژن موجود در هویج هست که در منظم کردن دوران قاعدگی و همچنین تسکین درد های این دوران و کمک به کسانی که عادات ماهیانه سنگین دارند موثره. همچنین به کاهش علائم یائسگی در خانوم های یائسه کمک میکنه. گرگرفتگی، چاقی، پوکی استخوان و غیره. در دوره‌ی یائسگی این قبیل مشکلات یکی پس از دیگری خود را نشان می‌دهد. اما با مصرف هویج می‌توان این علائم را به تاخیر انداخت. به خاطر اینکه هویج سرشار از آنتی‌اکسیدان‌هایی است که به بدن کمک می‌کنند تا با اکسایش سلول‌ها و پیری بدن مقابله کنند
هویج و پیشگیری از سرطان
از سال‌ها پیش اثر محافظتی بتاکاروتن در برابر تومورها شناخته شده است. از این گذشته وجود فیبرهای محلول در آب باعث توقف فعالیت ترکیباتی مانند مشتقات نیترات‌های دریافتی از مواد غذایی میشود. متأسفانه این ترکیبات موجب بروز سرطان‌های مختلف میشود. مصرف دو تا چهار وعده هویج در هفته برای کاهش ۴۰ درصدی خطر ابتلا به سرطان ریه موثر است
هویج مانند دیگر سبزی ها دارای فیبر است ، از این رو از سرطان روده بزرگ جلوگیری می کند.
دریافت زیاد کاروتن، ۲۰ درصد سرطان سینه را در زنان یائسه کاهش می دهد.
دریافت زیاد کاروتن، ۵۰ درصد سرطان مثانه، رحم، پروستات، کولون (روده بزرگ)، حنجره و مری را کاهش می دهد.
همچنین هویج به دلیل دارا بودن مواد مغذی و آنتی اکسیدان ها به همراه ویتامین C باعث افزایش سیستم ایمنی بدن میشه و مصرف منظمش یک سپر حفاظتی در برابر بیماری ها برای بدن شما ایجاد میکنه
هویج و سکته قلبی
مصرف منظم هویج باعث کاهش ۶۰ درصدی حملات قلبی عروقی میشود. آنتی‌اکسیدان‌های موجود در این سبزی با کاهش اثرات مخرب رادیکال‌های آزاد، از جداره عروق خونی محافظت کرده و آنها را از آسیب دور می‌سازد. فیبرهای محلول در آب هویج نیز به نوبه خود باعث کاهش ورود قند و افزایش کلسترول خون میشود. حتماً می‌دانید که بالا رفتن چربی خون باعث مسدود شدن عروق و خدای نکرده سکته میشود.
دیابتی‌ها: مصرف پوره‌ی هویج ممنوع
توجه داشته باشید که در برخی موارد باید در مصرف هویج احتیاط کرد. به خاطر اینکه میزان قند موجود در این سبزی نسبتا زیاد است. برای همین افرادی که از دیابت رنج می‌برند و یا افرادی که باید مواد غذایی با شاخص گلیسمی پایین مصرف کنند باید از مصرف هویج به صورت پخته و پوره شده اجتناب کنند.
هویج و چشم‌ها
کاهش قدرت بینایی، اشک‌ریزی چشم‌ها، مشکل دید و غیره. با گذشت زمان چشم‌ها ضعیف‌تر شده و گاهی دچار بیماری‌های داخلی می‌شوند. خوشبختانه هویج دوست سلامت چشم‌هاست. این سبزی نارنجی حاوی لوتئین همان آنتی‌اکسیدان قوی می‌باشد که قادر است از شبکیه‌ی چشم‌ها مراقبت کرده و از مشکل دژنراسیون ماکولای مربوط به پیری پیشگیری می‌کند.
تاثیر هویج بر سلامت و تقویت مو
هویج به ضخیم شدن تار های مو و قوی شدن ریشه های مو کمک میکنه. از ریزش مو جلوگیری میکنه و باعث زیبایی موها میشه. نوشیدن آب هویج به سلامت موهای شما کمک زیادی میکنه.
نوشیدن یک لیوان آب هویج به صورت روزانه باعث رشد خوب و منظم موی شما میشه و ویتامین های موجود در هویج باعث بهبود گردش خون در پوست سر و در نتیجه جلوگیری از سفید شدن زودرس مو ها میکنه.
رفع لکه‌های پوستی
روغن گیاهی تهیه‌شده از هویج خواص بیشتری از آب هویج دارد. این روغن باعث تحریک جریان خون میشود و به این ترتیب باعث احیای اپیدرم پوست میشود. می‌توانید مقداری از این روغن را در روغن شاهدانه رقیق کرده و به پوستتان بزنید. این ترکیب باعث پوشاندن و کاهش لکه‌های قهوه‌ای روی پوست میشود.
ماسک هویج
علاوه بر مصرف هویج می‌توانید با آن ماسک نیز تهیه کنید. برای این کار نصف یک عدد هویج را پوست گرفته و پوره کنید. همین کار را با نصف خیار هم انجام دهید. هر دو را با هم مخلوط کنید و روی پوستتان قرار دهید و بعد از ۱۵ دقیقه شستشو دهید.
مصرف هویج برای رفع کم‌خونی جزئی مفید است. هویج خواصی دارد که با کم‌خونی جزئی مقابله می‌کند به خاطر اینکه به تولید بیشتر گلبول‌های قرمز خون کمک می‌کند
هویج و سیگاری ها
هویج بخاطر ویتامین و خواصش در اکثر خانه ها یافت میشود و می تواند حتی سرطان را از خانه بیرون کند؛ اما نه برای همه!
طبق نظر پژوهشگران در اکثر سبزیجات ماده ای بنام بتا کاروتن (پیش ساز ویتامین A ) وجود دارد که در هویج غلظت آن بیشتر از سایر سبزیجات می باشد.
این ماده روی مواد سمی موجود در تنباکوی سیگار تاثیر می گذارد و خطر سرطان ریه ، مثانه ، حنجره و دهان را در افراد سیگاری و حتی کسانی که قبلآ سیگاری بوده اند، تا ۵۰ در صد افزایش می دهد.اما این بدان معنی نیست که افراد سیگاری و یا سیگاری های قدیمی باید از خوردن سایر سبزیجات خودداری کنند.
چون مواد مفید دیگری در این سبزیجات وجود دارد که مانع تاثیرگذاری بتا کاروتن در مواد سمی در توتون می شود. ولی باید از خوردن موادی که غلظت بتا کاروتن آن زیاد است مثل هویج، کدو حلوایی ، طالبی و زرد آلو و نیز قرص های حاوی بتا کاروتن خودداری نمایند. ولی در افرادی که هرگز سیگار نکشیده اند؛ بتا کاروتن بهترین ماده مغذی برای جلوگیری از سرطان می باشد.
خواص مربای هویج
– مربای هویج و مربای زردک یا هویج ایرانی برای رفع ناباروری مردان و زنان بسیار موثر است.
– مصرف مربای هویج برای تصفیه و بازکردن صدا و پاکسازی ریه مفید است.
– مصرف مربای هویج مانع ریزش نزله (ترشحات پشت حلق) و سرفه می شود.
– مصرف مربای هویج ضعف معده و کبد را برطرف می کند و برای رفع سوء هاضمه مفید است.
– مربای جزر یا هویج ایرانی افزاینده قوای جنسی و مقوی رحم و سیستم گوارش است.
– مصرف مربای هویج در بدن تولید خلط صالح کرده و معده را تقویت می کند.
خواص آب هویج
– ۱ لیوان آب هویج دارای ۲ گرم پروتئین و ۹۴ کالری انرژی است.
– آب هویج کاهش دهنده اسید اوریک خون است، لذا برای بیماران نقرسی مفید است.
– آب هویج به خاطر وجود کاروتن و کلسیم، برای کودکان در حال رشد بسیار خوب و مفید است.
– مقدار کلسیم در هویج ۶ برابر مقدار آن در سیب زمینی است.
هویج پخته یا خام؟
هویج خام حاوی ویتامین C و مواد معدنی زیادی است. در عوض بتاکاروتن و قندهای موجود در هویج پخته زودتر از هویج خام جذب بدن میشود.
بیشتر افراد فکر می کنند، همه میوه ها و سبزی های خام، محتوی مواد مغذی بیشتری است اما نتیجه یک مطالعه نشان داد هویج پخته شده ، آنتی اکسیدان های بیشتری از هویج خام دارد. پختن هویج همراه با مقدار کمی روغن میزان آنتی اکسیدان های موجود در آن بنامهای بتاکاروتن و اسید فنولیک را افزایش می دهد.
در حین فرآیند پخت دیواره سلولهای گیاهی بافت هویج شکسته شده در نتیجه جذب آنتی اکسید موجود و سایر مواد شیمیایی مفید آن افزایش می یابد . با اضافه کردن کمی روغن به هویج پخته، مواد محلول در چربی آن راحتر جذب می شود. همچنین پختن گوجه فرنگی و اضافه کردن روغن به آن در حال پخت جذب لیکوپن موجود در آن را افزایش می دهد.
زیاده روی در مصرف هویج
– زیاد مصرف کردن هویج باعث تغییر رنگ پوست می گردد. رنگ پوست زرد مایل به نارنجی می شود. اما نگران نباشید، چراکه اگر هویج مصرف نکنید، دوباره پوستتان به همان رنگ قبلی برمی گردد.
چند نکته
غذاها و محصولات غذایی تهیه‌شده از هویج پخته‌شده باید تا ۲۴ ساعت مصرف شوند؛ بدان سبب که نیترات‌های موجود در این سبزی در روند پخته شدن به ترکیبات سمی‌تبدیل میشود.
استفاده از روغن گیاهی هویج برای خانم‌های باردار، شیرده، کودکان و همچنین خانم‌هایی که سرطان سینه دارند توصیه نمی‌شود.
اگر به کرفس، رازیانه یا زیره حساسیت دارید بهتر است در مصرف هویج نیز احتیاط کنید.
پست های مرتبط
برای نظر دادن اولین نفر باشید!
شما باید logged in تا بتوانید نظر خود را ارسال نمایید.